Τα ινομυώματα της μήτρας είναι συμπαγείς, καλοήθεις όγκοι, που αφορούν το 20% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Οφείλονται, σε αρχέγονα εμβρυϊκά κύτταρα που εντοπίζονται στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας και τα οποία υπό την επίδραση των οιστρογόνων εξελίσσονται σε συμπαγείς όγκους.

Ανάλογα με τη θέση του το ινομύωμα μπορεί να είναι: α) στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας (υποορογόνιο), β) μέσα στο μυϊκό τοίχωμα (ενδοτοιχικό), γ) να προβάλλει μέσα στην ενδομήτρια κοιλότητα (υποβλεννογόνιο). Τα υποβλεννογόνια μισχωτά ινομυώματα είναι δυνατό να προβάλλουν από τον τράχηλο της μήτρας στον κόλπο (τεχθέν ινομύωμα).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα ινομυώματα μπορεί να είναι ασυμπτωματικά. Κάποιες φορές προκαλούν συμπτώματα, όπως:

1. Αιμορραγίες μήτρας και παρατεταμένη εμμηνορυσία, επειδή μειώνουν τη συσπαστική ικανότητα της μήτρας και αυξάνουν την επιφάνεια του ενδομητρίου.
2. Κοιλιακά άλγη. Τα μεγάλα ινομυώματα προκαλούν την αίσθηση του βάρους. Συχνά, παρατηρείται δυσμηνόρροια και πόνος κατά την σεξουαλική επαφή. Οξύς πόνος μπορεί να προκληθεί από την εκφύλιση και νέκρωση και σπάνια από τη συστροφή ενός μισχωτού ινομυώματος.
3. Συχνοουρία και ακράτεια ούρων από την πίεση της ουροδόχου κύστεως. Υδρονέφρωση από την πίεση των ουρητήρων και θρομβοφλεβίτιδα από την πίεση αγγείων.
4. Υπογονιμότητα, λόγω της παραμόρφωσης της μήτρας και της απόφραξης των σαλπίγγων.

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ

Σπάνια τα ινομυώματα μπορεί να γίνουν κακοήθη (0,5%). Αυξάνουν γρήγορα σε μέγεθος και προκαλούν έντονη αιμορραγία. Άλλες φορές εκφυλίζονται και μπορεί να νεκρωθούν. Η γυναίκα παρουσιάζει έντονο κοιλιακό άλγος, πυρετό, εμέτους και λευκοκυττάρωση.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Στη διάγνωση των ινομυωμάτων παίζουν σημαντικό ρόλο το ιστορικό με τις μηνομητρορραγίες και η γυναικολογική εξέταση.

Επιπλέον, βοηθούν:

• Το κολπικό και το κοιλιακό υπερηχογράφημα.
• Η μαγνητική τομογραφία με την οποία προσδιορίζεται σε ειδικές περιπτώσεις, η θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων και αν τα ινομυώματα παραμορφώνουν ή όχι την ενδομήτρια κοιλότητα.
• Η ενδοφλέβιος πυελογραφία, με την οποία μπορεί να ελεγχθεί προεγχειρητικά η πορεία του ουρητήρα σε μεγάλα τραχηλικά ή ενδοσυνδεσμικά ινομυώματα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Όταν τα ινομυώματα είναι μικρά και ασυμπτωματικά τα παρακολουθούμε. Επανεξετάζουμε την ασθενή κάθε 6 μήνες για τυχόν αύξηση του μεγέθους τους. Στην εμμηνόπαυση αναμένεται υποστροφή του ινομυώματος. Χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σε μεγάλους όγκους που προκαλούν συμπτώματα ή που ευθύνονται για στειρότητα.

Σε γυναίκες κάτω των 40 ετών και ειδικά σε αυτές που δεν έχουν ολοκληρώσει την οικογένεια τους αφαιρούμε μόνο τα ινομυώματα. Σε περίπτωση που υπάρχουν αιμορραγίες καλό είναι να προηγείται διαγνωστική απόξεση, ώστε να αποκλειστεί η κακοήθεια του ενδομητρίου. Πριν την εκπυρήνηση χορηγούνται για 3 μήνες GnRH ανάλογα, ώστε να μειωθεί το μέγεθος του ινομυώματος και να ελαχιστοποιηθεί η αιμορραγία.

Τα GnRh ανάλογα μπορούν επίσης να χορηγηθούν: α) στις περιεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τη χειρουργική επέμβαση και β) στις γυναίκες που αντενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της αναιμίας.

Αν η γυναίκα είναι άνω των 45 ετών και έχει ολοκληρώσει την οικογένεια της, επιλέγουμε την ολική κοιλιακή υστερεκτομή. Στις γυναίκες που απέχουν από την εμμηνόπαυση διατηρούμε τις ωοθήκες, για να μη χρειαστεί ορμονική υποκατάσταση.

Τα υποορογόνια ή ενδοτοιχικά ινομυώματα μπορούν να αφαιρεθούν και λαπαροσκοπικά, ενώ αυτά που προπύπτουν στην ενδομήτρια κοιλότητα αφαιρούνται υστεροσκοπικά από τον κόλπο.

ΙΝΟΜΥΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ

Κατά την εγκυμοσύνη τα ινομυώματα αυξάνουν σε μέγεθος, λόγω της υπερπαραγωγής οιστρογόνων από τον πλακούντα. Μπορεί να προκαλέσουν αποβολές, πρόωρους τοκετούς, αιμορραγίες. Όταν το ινομύωμα εντοπίζεται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας ή εφόσων το σχήμα του εμβρύου είναι ανώμαλο, επιλέγουμε την καισαρική τομή. Συνήθως, αποφεύγεται η εξαίρεση του ινομυώματος κατά τη διάρκεια της καισαρικής τομής, λόγω της υπεραιμίας της μήτρας και της πιθανότητας αιμορραγιών.

ΜΑΝΟΥ Ι. ΔΗΜΗΤΡΑ     
ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ- ΓΥΝΑΙΚΟ/ΓΟΣ
ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ